"13 letni tata"

Gdy pierwszy raz usÂłyszaÂłam o tej sytuacji sÂądziÂłam, Âże to jedynie niesmaczny Âżart. OgarnĂŞÂło mnie przeraÂżenie gdy okazaÂło siĂŞ, Âże jednak nie mam racji. RzeczywiÂście trudno zdobyĂŚ siĂŞ na komentarz... przeczytajcie moÂże to:

Nastolatki decydujÂą siĂŞ na wspĂłÂłÂżycie seksualne
z powodu braku miÂłoÂści w rodzinnym domu

MÂłode matki bywa, Âże sÂą wyrzucane z domu, upokarzane, przymuszane do aborcji albo oddania dziecka do adopcji. Ojcowie dzieci reagujÂą rozmaicie. Nierzadko przed obowiÂązkami ojcowskimi ratujÂą siĂŞ pieniĂŞdzmi, odsuniĂŞciem siĂŞ od dziewczyny i brakiem zainteresowania, niekiedy ucieczkÂą do innego miasta. Wyrzucani z domu nie sÂą, najczĂŞÂściej po piekielnej awanturze uzyskujÂą pomoc rodzicĂłw, ktĂłra ma im zapewniĂŚ "wolnoÂśĂŚ od zobowiÂązaĂą".

- Najpierw Âświat rozpadÂł siĂŞ na kawaÂłki, ale trzeba byÂło je jak najszybciej posklejaĂŚ - to sÂłowa jednej z matek, gdy okazaÂło siĂŞ, Âże jej piĂŞtnastoletnia cĂłrka jest w ciÂąÂży. I to juÂż w szĂłstym miesiÂącu. CĂłrka nic na ten temat nie mĂłwiÂła, bo siĂŞ wstydziÂła. Nie, nie baÂła siĂŞ reakcji matki ani ojca, ale milczaÂła "bo oni tacy zapracowani, zarabiajÂą na domek jednorodzinny". - No to teraz bĂŞdzie dwurodzinny - oÂświadczyÂł ojciec. - On tak umie: robiĂŚ dobrÂą minĂŞ do zÂłej gry - powiedziaÂła jego Âżona. Jednak tacy rodzice jakich ma Agatka, rzadko siĂŞ zdarzajÂą. ZresztÂą nie wiadomo co naprawdĂŞ sobie myÂśleli, ile nocy nie przespali, jedno wiadomo: mÂądry lekarz przekonaÂł ich, Âże teraz juÂż nie czas na poÂłajanki. TakÂże nauczyciele stanĂŞli na wysokoÂści zadania, a babcia, owszem, najpierw zaÂłamaÂła rĂŞce, ale potrafiÂła zmobilizowaĂŚ swoje siÂły i oÂświadczyĂŚ: - No to bĂŞdĂŞ prababkÂą, co nie kaÂżdej babci siĂŞ przytrafia. CzyÂżby sielanka? Nie sÂądzĂŞ, jednak z pewnoÂściÂą poczucie odpowiedzialnoÂści za mÂłode Âżycie wÂłasnej cĂłrki i to jeszcze mÂłodsze w jej ciele.

W roli rodzica

ZnaÂłam niewiele nastoletnich matek, ale tak siĂŞ zÂłoÂżyÂło, Âże te, ktĂłre poznaÂłam byÂły bardzo dzielne. Po urodzeniu dziecka nadal siĂŞ uczyÂły, studiowaÂły, przy wychowaniu dziecka pomagaÂły im nianie, a rodzice ponosili koszty. Osobiste Âżycie tych mÂłodych matek rĂłÂżnie siĂŞ uÂłoÂżyÂło. Jedna jest od poczÂątku w szczĂŞÂśliwym zwiÂązku z ojcem dziecka; druga zwiÂązaÂła siĂŞ z nieletnim ojcem, pĂłÂźniej pobrali siĂŞ, ale jednak rozeszli. Trzeci przypadek zdarzyÂł siĂŞ w rodzinie z szeÂściorgiem dzieci, rodzice mÂłodocianej matki adoptowali dziecko swojej cĂłrki i wszystkie dzieci razem siĂŞ wychowywaÂły. Matka dziecka byÂła kochajÂącÂą siostrzyczkÂą.

Nazbyt mÂłode matki zazwyczaj ponoszÂą liczne konsekwencje. Bywa, Âże sÂą wyrzucane z domu, upokarzane, przymuszane do aborcji albo oddania dziecka do adopcji. Mniej wiadomo o ojcach dzieci. Literatura naukowa wskazuje na to, Âże wiĂŞcej niÂż jedna trzecia sprawcĂłw ciÂąÂży u nastolatek, to mĂŞÂżczyÂźni starsi o co najmniej piĂŞĂŚ lat. PostĂŞpujÂą rĂłÂżnie, bardziej lub mniej odpowiedzialnie, natomiast prawdziwy wstrzÂąs przeÂżywajÂą nastoletni chÂłopcy, kiedy nieoczekiwanie stajÂą siĂŞ ojcami. ReagujÂą rozmaicie: przed obowiÂązkami ojcowskimi ratujÂą siĂŞ pieniĂŞdzmi (zyskujÂąc zazwyczaj poparcie swoich rodzicĂłw), odsuniĂŞciem siĂŞ od dziewczyny i brakiem zainteresowania (byĂŚ moÂże udawanym), niekiedy ucieczkÂą do innego miasta (na przykÂład do ciotki). Wyrzucani z domu nie sÂą, najczĂŞÂściej po piekielnej awanturze uzyskujÂą pomoc rodzicĂłw, ktĂłra ma im zapewniĂŚ "wolnoÂśĂŚ od zobowiÂązaĂą". Jednak bywa teÂż tak, Âże rodzice obojga nastolatkĂłw spotykajÂą siĂŞ i dokonujÂą wysiÂłku, aby z lekkomyÂślnych latoroÂśli uczyniĂŚ opiekuĂączych rodzicĂłw. Czy mÂłodzi do tej roli dojrzejÂą? Nie ma tu reguÂły i zaleÂży to od wielu okolicznoÂści.

DorastajÂąc do seksu

PoniewaÂż zarĂłwno z jednostkowego, jak teÂż spoÂłecznego punktu widzenia, przedwczesna ciÂąÂża i w jej wyniku przedwczesne macierzyĂąstwo oraz ojcostwo nie sÂą poÂżÂądane, warto siĂŞ zastanowiĂŚ nad czynnikami ryzyka, ktĂłre do tego prowadzÂą. Do majÂących znaczenie moÂżna zaliczyĂŚ: wczesne dojrzewanie pÂłciowe, poziom hormonĂłw, wpÂływ Âśrodowiska rodzinnego i rĂłwieÂśniczego, takÂże bardziej ogĂłlne wpÂływy kulturowe.
Co do dojrzewania pÂłciowego, to poza tym, Âże jest ono w caÂłej dorastajÂącej populacji przyÂśpieszone, jego tempo jest indywidualnie zrĂłÂżnicowane i niektĂłre dziewczĂŞta oraz chÂłopcy dojrzewajÂą szybciej niÂż rĂłwieÂśnicy. TakÂże poziom hormonĂłw pÂłciowych jest zrĂłÂżnicowany. Wiadomo, Âże czynniki te majÂą zwiÂązek przede wszystkim z genetykÂą, jednak jej wpÂływ jest zawsze interakcyjny, a nie wyÂłÂączny.
ZajÂście w ciÂąÂżĂŞ jest oczywiÂście poprzedzone stosunkiem pÂłciowym. Jednak to nie tempo dojrzewania pÂłciowego wyznacza czas rozpoczĂŞcia Âżycia seksualnego, bowiem tu decydujÂące znaczenie majÂą czynniki Âśrodowiskowe, a wÂśrĂłd nich na pierwszym miejscu rodzina. Jak na to wskazujÂą liczne badania z ostatnich lat (prowadzone zagranicÂą), podstawowym czynnikiem chroniÂącym nastolatki przed ciÂąÂżÂą jest bliskoÂśĂŚ psychiczna miĂŞdzy rodzicami i dzieĂŚmi.

Dopiero drugim istotnym czynnikiem jest Âśrodowisko rĂłwieÂśnicze. Wprawdzie rodzice zazwyczaj sÂądzÂą, Âże za ciÂąÂżĂŞ nastoletniej cĂłrki winny jest wpÂływ rĂłwieÂśnikĂłw, ale - zdaniem badaczy - przeceniajÂą negatywnÂą rolĂŞ koleÂżanek i kolegĂłw. Jest prawdÂą, Âże grupa rĂłwieÂśnicza moÂże namawiaĂŚ, wywieraĂŚ nacisk, dostarczaĂŚ okazji, zagraÂżaĂŚ brakiem akceptacji przy niepodporzÂądkowaniu siĂŞ grupie, takÂże modelowaĂŚ zachowania poszczegĂłlnych jej czÂłonkĂłw oraz obdarowywaĂŚ poczuciem prestiÂżu. Poza tym w grupie rĂłwieÂśniczej, a nie w samotnoÂści, mÂłody czÂłowiek pije alkohol i siĂŞga po narkotyki.

A jednak badacze sÂą zgodni: bliska wiĂŞÂź z rodzicami, dobre wzorce, przekazywanie jednoznacznych wartoÂści, okazywanie dziecku szacunku i zaufania, czĂŞste rozmawianie z dorastajÂącym dzieckiem i okazywanie mu zainteresowania, a takÂże Âżyczliwe kontrolowanie tego, co robi. To zestaw czynnikĂłw, ktĂłre wystĂŞpujÂąc ÂłÂącznie, najskuteczniej chroniÂą zarĂłwno przed przedwczesnÂą ciÂąÂżÂą, jak teÂż przed nazbyt wczesnym rozpoczĂŞciem Âżycia seksualnego.[/]

Wzorzec matki i ojca

W wielu badaniach zwraca siĂŞ uwagĂŞ na bliskoÂśĂŚ matki z cĂłrkÂą i ojca z synem. Ciekawe, Âże w badaniach najnowszych podkreÂśla siĂŞ rolĂŞ ojca w relacji z cĂłrkÂą. Wykazano, Âże jeÂżeli ojciec darzy cĂłrkĂŞ szacunkiem i miÂłoÂściÂą, to stajÂąc siĂŞ dla niej wzorem mĂŞÂżczyzny, nieÂświadomie przyczynia siĂŞ do tego, Âże chÂłopcy wydajÂą siĂŞ jej dziecinni i maÂło mĂŞscy. MÂądrze kochajÂący ojciec jest teÂż zaprzeczeniem rozpowszechnionego poglÂądu, Âże dorosÂłym zawsze chodzi tylko o seks.

NiektĂłrzy badacze wrĂŞcz sÂądzÂą, Âże wczesna ciÂąÂża bywa niekiedy "karÂą" dla nieobecnego ojca, ktĂłry nie interesuje siĂŞ cĂłrkÂą. TakÂże zimny emocjonalnie klimat w rodzinie przyczynia siĂŞ do tego, Âże dziewczyna pragnÂąc ciepÂła i bliskoÂści, szuka ich w napotkanym chÂłopaku. I bardzo czĂŞsto jest tak w wypadku rodzin z alkoholizmem oraz rodzin, w ktĂłrych wychowanie oparte jest o przemoc fizycznÂą. W wielu badaniach nad ciÂąÂżami nastolatek stwierdzono, Âże pierwszÂą przyczynÂą poprzedzajÂącego ciÂąÂżĂŞ seksu byÂła chĂŞĂŚ oderwania siĂŞ od domu, a dopiero drugÂą - zakochanie siĂŞ.

To prawda, Âże nie ma jednego czynnika, ktĂłremu moÂżna by przypisaĂŚ odpowiedzialnoÂśĂŚ za przedwczesnÂą ciÂąÂżĂŞ. Wszystkie czynniki sÂą powiÂązane, pewnÂą rolĂŞ moÂże teÂż odgrywaĂŚ posiadanie starszego rodzeĂąstwa, takÂże bieda w domu i poczucie beznadziejnoÂści. RĂłwnieÂż atmosfera w rodzinie jaka zazwyczaj panuje przed rozwodem rodzicĂłw moÂże wywoÂłaĂŚ ucieczkĂŞ w seks i wszystkie tego dalsze konsekwencje.
TakÂże spoÂłeczne tÂło wywiera negatywny wpÂływ na mÂłodego czÂłowieka, bowiem spoÂłeczna dezorganizacja moÂże wywoÂłaĂŚ chaos w jeszcze nieustabilizowanej osobowoÂści. I wĂłwczas Âłatwiej o nieprzemyÂślane kroki i trudniej o przewidywanie konsekwencji. A konsekwencje majÂą z reguÂły szeroki zasiĂŞg, bo na przykÂład konsekwencje ciÂąÂży u nastolatki dotyczÂą nie tylko jej samej i ojca przyszÂłego dziecka, nie tylko rodzicĂłw kaÂżdego z dwojga mÂłodych, ale teÂż caÂłego spoÂłeczeĂąstwa.

Irena Obuchowska
Profesor, psycholog i pedagog, specjalistka w zakresie psychologii klinicznej.
Autorka ksiÂąÂżek o tematyce psychologicznej.

	Witamy, Gość. Zaloguj się lub zarejestruj.	Kwiecień 16, 2025, 05:07:42
		Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

	Autor	Wątek: "13 letni tata" (Przeczytany 2574 razy)
0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.